««« »»»
Patroni medialni:
Streszczenia referatów
>>> Babik Wiesław - Ekologia informacji w projektowaniu edukacyjnej przestrzeni informacyjnej
>>> Bańdo Adam - Techniki prezentowania informacji...
>>> Batorowska Hanna - Projektowanie struktur informacji w procesie tworzenia wiedzy...
>>> Bikowska Katarzyna - Funkcjonalność komunikatów na Facebooku...
>>> Curyło Monika - System identyfikacji wizualnej jako element promocji biblioteki akademickiej
>>> Cyrklaff Magdalena J. - Grywalizacja jako metoda komunikacji i edukacji klienta biblioteki
>>> Dobrogowska-Schlebusch Ewa - Metodyka badania potrzeb informacyjnych...
>>> Domańska Katarzyna - Biblioteka szkolna w przestrzeni mediów społecznościowych
>>> Gajda Jarosław - Dobre praktyki w otwartym publikowaniu książek naukowych...
>>> Gmiterek Grzegorz, Ochmański Mikołaj - Tworzenie wystaw cyfrowych w praktyce...
>>> Grabowska Danuta - Bibliotekarz systemowy architektem informacji
>>> Hołasek Andrzej - Czytelnik - informacja - komunikacja. Wybrane przykłady...
>>> Janas Magdalena, Zając Renata M. - Aspekt emocjonalny w działalności informacyjnej...
>>> Kolasa Władysław M. - Serwisy bibliotek naukowych w świetle analiz SEO
>>> Korzystka Beata, Ober Krzysztof, Bajer Jakub - Jak Biblioteka Politechniki Poznańskiej...
>>> Krasińska Barbara - Projektowanie informacji w plakacie...
>>> Krupa Zenona - Usatysfakcjonowany czy sfrustrowany użytkownik biblioteki...
>>> Kultys Marek - Pole do popisu: projektowanie informacji...
>>> Matczuk Ewa - Aktywność publikacyjna bibliotekarzy...
>>> Milc Piotr - Emotikony - emocje w dwóch znakach
>>> Młodzka-Stybel Agnieszka - Organizacja dostępu do informacji dziedzinowej...
>>> Morawiec Barbara M. - Blogi biblioteczne - projektowanie informacji...
>>> Niedźwiecka-Ambroziak Julita - Wyszukiwarki wizualne - wizualizacja informacji...
>>> Pichola Monika, Pielat Aleksandra - Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego...
>>> Rak Dorota - System informacji archiwalnej na przykładzie...
>>> Skórka Stanisław - Architektura informacji: teorie, projekty, przykłady
>>> Szczepanowska Barbara - Ułatwianie dostępu do krajowych źródeł informacji...
>>> Walczak-Niewiadomska Agata - Naukowe słowniki biograficzne online...
>>> Walczak-Niewiadomska Agata - Usługi informacyjne dla rodziców...
>>> Wichman Jadwiga, Joanna Hoły - Bibliografie cyfrowe - skatalogowany fragment Internetu
>>> Wieczorek-Tomaszewska Małgorzata - Analiza działań wizualnych młodzieży akademickiej...
>>> Witek Jadwiga, Czingoń Julia - System komunikacji wizualnej...
Wiesław Babik
(Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie)
Ekologia informacji w projektowaniu edukacyjnej przestrzeni informacyjnej
Przed projektowaniem edukacyjnej przestrzeni informacji stoi wiele wyzwań. Jednym z nich jest potrzeba wykorzystania osiągnięć ekologii informacji. Edukacyjna przestrzeń informacji to przestrzeń informacji stworzona na potrzeby edukacji. Projektować informację to znaczy projektować jej treść i formę przekazu. W wystąpieniu zamierzam odpowiedzieć m.in. na następujące pytania:
- na czym polega specyfika edukacyjnej przestrzeni informacji (w odróżnieniu od innych rodzajów przestrzeni)?
- co to znaczy projektować informacje na potrzeby strukturyzowania tej przestrzeni i co należy uwzględnić projektując informacje na potrzeby edukacji?
- jakie istnieją zagrożenia w tym przedmiocie i jak ich unikać?
- jaka rolę może mieć ekologia informacji w procesie projektowania takiej przestrzeni?
- jaki może być wkład ekologii informacji w zrozumienie architektury informacji?
Adam Bańdo
(Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Techniki prezentowania informacji - przygotowanie studentów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa UP w Krakowie do realizacji multimedialnych form informacji bibliotecznej
Współczesny rozwój technologii multimedialnej umożliwił prezentowanie i przekazywanie tradycyjnej informacji w bardziej atrakcyjny i skuteczny sposób. Jej multimedialne formy stały się bogatym źródłem wiedzy i narzędziem rozwoju intelektualnego. Pozwoliły na postrzeganie zjawisk, obiektów i procesów z wierniejszym niż dotąd uwzględnieniem właściwości poznawanej rzeczywistości. Owe walory nie ograniczają się jedynie do współczesności. Za pomocą animacji i technik wirtualnych możemy obserwować obiekty i zjawiska odległe w czasie, coraz częściej również te, które dla nas współczesnych są już niedostępne.
Zastosowanie multimediów w technologii informacyjnej pozwoliło nie tylko na zwiększenie kręgu odbiorców informacji, umożliwiło również jej szybsze przyswojenie i zrozumienie. Według badań zleconych przez Parlament Europejski zastosowanie technologii multimedialnej podnosi efektywność przyswajania wiedzy nawet o 40 %. Dzieje się to głównie za sprawą sprzężenia treści z formą przekazu realizowaną wieloma kanałami jednocześnie. W praktyce są to dwa kanały nadawania: akustyczny i wizualny, odpowiadające zaangażowaniu dwóch zmysłów: wzroku i słuchu. Wielotorowość przekazywania informacji i oddziaływanie na wiele kanałów percepcji czyni multimedia wyjątkowo przydatnym narzędziem w pedagogice. Multimedia pobudzają motywację poznawczą, wzmagają zainteresowanie, ukierunkowują na zdobycie wiedzy, jej utrwalenie oraz ustrukturyzowanie informacji. Wyżej wymienione walory coraz szerzej wykorzystuje się także w praktycznej działalności bibliotecznej, zarówno do celów informacyjnych, jak i do działalności propagandowej.
W wystąpieniu zostanie omówione zastosowanie multimedialnych form informacji w ramach programu przedmiotu techniki prezentowania informacji, realizowanego na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo UP im. KEN w Krakowie. W drugiej części studenci III roku zaprezentują swoją pracę zaliczeniową w formie multimedialnego reportażu.
Hanna Batorowska
(Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Projektowanie struktur informacji w procesie tworzenia wiedzy przez przedmiot uczący się
W referacie zostaną przedstawione sposoby strukturyzowania informacji przyswajanej przez studentów w trakcie wykładów oraz strategie umieszczania przez nich danego obiektu w schematach klasyfikacyjnych. Podjęto próbę oceny kompetencji wizualizacji wiedzy przez badaną grupę studentów. Kompetencję tę uznano za kluczową w procesie internalizacji wiedzy. Zadano pytanie czy w czasach inteligentnych wyszukiwarek internetowych, spersonalizowanych usług sieciowych, czerpania z zasobów „zbiorowej mądrości” istnieje potrzeba posiadania umiejętności kategoryzacji rzeczywistości?, czy przydatna jest w procesie uczenia się własna klasyfikacja informacji?
Katarzyna Bikowska
(Biblioteka Uniwersytecka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie)
Funkcjonalność komunikatów na Facebooku - analiza profili bibliotek uczelnianych w Polsce
Autorka artykułu poddaje analizie komunikaty umieszczane przez twórców (administratorów) profili bibliotecznych, tworzonych na Facebooku. Niezwykła popularność serwisu społecznościowego wśród użytkowników bibliotek uczelnianych spowodowała wzrost liczby profili i częstotliwości nadawania komunikatów (postów). Posiłkując się teoriami funkcjonalności środków masowego przekazu, autorka artykułu poddała analizie zawartość treściową profili założonych przez biblioteki uniwersyteckie. Analiza treści została uzupełniona opisem wyników ankiety wystosowanej do administratorów owych profili. Autorka artykułu bada również, które funkcje (m.in. informacyjna, korelacyjna, rozrywkowa, mobilizacyjna) są najpopularniejsze zarówno wśród odbiorów, jak i nadawców komunikatów.
Monika Curyło
(Biblioteka Katedry UNESCO
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
System identyfikacji wizualnej jako element promocji biblioteki akademickiej
Artykuł przedstawia problematykę kreowania i zarządzania marką biblioteki akademickiej w kontekście systemu identyfikacji uczelni wyższej. Rozpoznawalność instytucji publicznej, świadomość marki, budowanie długofalowej strategii marketingowej to podstawowe zagadnienia związane z identyfikacją wizualną. Księga znaku (księga tożsamości), a także materiały drukowane i elektroniczne służą jako narzędzia umacniania pozycji instytucji na rynku, tworząc spójny i logiczny system oznakowania i budzenia skojarzeń. System oznakowania działa w sposób ciągły na odbiorcę, stanowiąc jeden z elementów sukcesu marki uniwersytetu i biblioteki akademickiej.
Magdalena J. Cyrklaff
(Katedra Nauk Społecznych
Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu)
Grywalizacja jako metoda komunikacji i edukacji klienta biblioteki
Od kilku lat coraz większą popularność w Polsce zdobywają działania grywalizacyjne. Termin grywalizacja (ang. gamification) oznacza wykorzystanie elementów mechaniki gier do działań nie związanych z grami, a mających na celu wzmocnienie pożądanych zachowań. Wykorzystuje się ten proces efektywnie w biznesie, głównie w działaniach marketingowych, zarządzaniu i HR, a ostatnimi czasy także w edukacji. Grywalizację można też zastosować w działalności bibliotek, wykorzystując do tego nowe technologie i aktywność użytkowników. W referacie wyjaśnione zostaną najważniejsze pojęcia związane z grywalizacją i różnice w tym zakresie w działaniach zagranicznych i polskich, a następnie przedstawione przykłady jej zastosowania w bibliotekach. Autorka spróbuje wskazać, jaki model grywalizacyjny będzie najlepszym rozwiązaniem w kontekście aktywnej komunikacji i współpracy z użytkownikiem biblioteki na gruncie polskim.
Ewa Dobrogowska-Schlebusch
(Wydział Nauk o Zdrowiu. Zakład Informacji Naukowej
Uniwersytet Jagielloński - Collegium Medicum, Kraków)
Metodyka badania potrzeb informacyjnych w sektorze ochrony zdrowia - poszukiwanie optymalnego narzędzia pomiaru potrzeb informacyjnych nieformalnych opiekunów osób chorych lub niepełnosprawnych
Mając na uwadze wzrastające znaczenie opieki nieformalnej we współczesnych systemach opieki zdrowotnej i związaną z tym tendencję do przerzucania odpowiedzialności za sprawowanie opieki nad osobą chorą lub niepełnosprawną w kierunku rodziny, konieczne jest zapewnienie opiekunom rodzinnym odpowiedniego wsparcia informacyjnego i edukacyjnego ze strony systemu opieki zdrowotnej. Aby umożliwić stworzenie programów edukacyjnych i innych systemów wsparcia informacyjnego nieformalnych opiekunów pacjentów, które byłyby ukierunkowane na zaspakajanie ich indywidualnych potrzeb, należałoby przeprowadzić badania potrzeb informacyjnych tej grupy, jak również różnych czynników determinujących i aktywizujących pojawienie się tych potrzeb.
Mimo, że konieczność przeprowadzania badań potrzeb informacyjnych pacjentów i ich opiekunów jest coraz częściej dostrzegana we współczesnej opiece zdrowotnej, to jednak w naukach medycznych i naukach o zdrowiu można zaobserwować brak spójnej definicji potrzeby informacyjnej oraz konceptualizacji tego, w jaki sposób taki pomiar powinien być dokonywany (Ormandy 2011).
Przeprowadzony przez autorkę przegląd literatury wykazał, że w ciągu ostatnich 5 lat przeprowadzonych zostało aż 12 systematycznych przeglądów literatury dotyczącej potrzeb informacyjnych nieformalnych opiekunów osób z różnymi schorzeniami lub problemami zdrowotnymi, natomiast nie odnotowano żadnej próby podsumowania metodologii prowadzenia tych badań.
Przedstawiona tutaj praca będzie stanowiła próbę wypełnienia istniejącej luki w badaniach. Jej celem będzie pokazanie, na przykładzie systematycznego przeglądu badań potrzeb informacyjnych rodzinnych opiekunów osób chorych lub niepełnosprawnych z ostatnich pięciu lat, w jaki sposób w naukach medycznych lub naukach o zdrowiu rozumiane jest pojęcie potrzeby informacyjnej, jakie metody naukowe lub narzędzia badawcze wykorzystywane są do pomiaru tych potrzeb, jakie teorie i podejścia metodologiczne stosowane są przy projektowaniu takiego badania oraz w jaki sposób konieczność prowadzenia pomiaru potrzeb informacyjnych jest w badaniach uzasadniana. Zaproponowana zostanie również pewna koncepcja metodyki prowadzenia badania potrzeb informacyjnych użytkowników w sektorze ochrony zdrowia.
Bibliografia:
Ormandy P., Defining information need in health - assimilating complex theories derived from information science, „Health Expectations”, 2011, Vol. 14, s. 92-104.
Katarzyna Domańska
(Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)
Biblioteka szkolna w przestrzeni mediów społecznościowych
W referacie zostaną przedstawione sposoby projektowania informacji przeznaczonych dla użytkowników bibliotek szkolnych. Autorka dokonana analizy zawartości serwisów społecznościowych pod kątem treści informacyjnych, architektury informacji, aktywności użytkowników bibliotek. Porówna projektowanie informacji na stronie domowej biblioteki szkolnej i w mediach społecznościowych. Przedstawi, czy informacja jest dublowana, czy wzajemnie się uzupełnia. Omówi działalność informacyjną, czy ona ułatwia zrozumienie treści i dotarcie do różnych wiadomości.
Jarosław Gajda
(Biblioteka Politechniki Lubelskiej)
Dobre praktyki w otwartym publikowaniu książek naukowych, podręczników i czasopism w Politechnice Lubelskiej
Od 2012 roku wszystkie książki naukowe, podręczniki i czasopisma wydawane przez Politechnikę Lubelską jednocześnie znajdują się w pełnym, nieograniczonym dostępie w Bibliotece Cyfrowej Politechniki Lubelskiej. W chwili obecnej jest to jedyny w kraju przypadek szkoły wyższej, która udostępnia sto procent publikacji książkowych w Open Access.
Artykuł przedstawia i omawia zbiór dobrych praktyk, które wprowadzone w życie stwarzają dla wszystkich nieograniczoną możliwość korzystania z dorobku naukowego i dydaktycznego Politechniki Lubelskiej.
Grzegorz Gmiterek, Mikołaj Ochmański
(Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych
Uniwersytet Warszawski)
Tworzenie wystaw cyfrowych w praktyce. Projektowanie, narzędzia, metody. Case study IINiSB
Referat ma na celu charakterystykę problemu tworzenia i prezentacji wystaw cyfrowych (metod, narzędzi i sposobów ich udostępniania). Autorzy, na podstawie doświadczeń dotyczących prowadzonego w IINiSB UW od 2012 r. przedmiotu fakultatywnego, przedstawili nowatorskie możliwości wykorzystania dokumentów zgromadzonych w Gabinecie Dokumentów Życia Społecznego BUW oraz potencjał wybranych darmowych narzędzi informatycznych oraz sieciowych usług ułatwiających udostępnienie zbiorów dokumentów w postaci cyfrowych wystaw. Scharakteryzowano przy tym poszczególne kroki, jakie podejmują studenci w trakcie przygotowywania swoich projektów. Od wyboru tematu cyfrowej wystawy i narzędzia, za pomocą którego chcą ją zaprezentować, poprzez jej zaprojektowanie, skanowanie wybranych dokumentów, obróbkę graficzną, aż do stworzenia metadanych i zestawień bibliograficznych oraz udostępnienia wystawy w sieci WWW.
Danuta Grabowska
(Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej w Gliwicach)
Bibliotekarz systemowy architektem informacji
Biblioteki dysponują coraz większą ilością kanałów, którymi dostarczają informacje i udostępniają swoje zasoby. Zmieniają się technologie, a wraz z nimi narzędzia, które wykorzystują bibliotekarze. W tej rzeczywistości zmienia się również rola i zadania stojące przed bibliotekarzem systemowym, który zarządza już nie tylko tradycyjnym zintegrowanym systemem bibliotecznym, lecz także bardziej rozbudowanymi systemami następnej generacji, a także narzędziami takimi jak wyszukiwarki naukowe czy listy czasopism elektronicznych.
W referacie chciałabym zwrócić uwagę na zadania bibliotekarza systemowego jako architekta informacji, projektującego, planującego jak najefektywniej i przy użyciu jakich kanałów dotrzeć do odbiorcy z informacjami i gromadzonymi przez bibliotekę zasobami.
Andrzej Hołasek
(Biblioteka Biotechnologii i Nauk o Żywności
Filia Biblioteki Politechniki Łódzkiej)
Czytelnik - informacja - komunikacja. Wybrane przykłady usług informacyjnych Biblioteki Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej
Przejrzysta i wyczerpująca informacja jest podstawą dobrej komunikacji bibliotekarzy z czytelnikami. Ma to o tyle ogromne znaczenie, że w przyrastającym gąszczu danych jest się coraz trudniej poruszać. Szczególnie w bibliotekach naukowych, gdzie czytelnik poszukuje konkretnych wiadomości, istotne znaczenie ma precyzja w udzielaniu informacji. Służą do tego nie tylko katalogi biblioteczne, ale obecnie przede wszystkim źródła elektroniczne. Skuteczne ich wykorzystywanie wymaga od bibliotekarzy fachowych umiejętności. Informacja w bibliotece to również konwencjonalne ulotki oraz plakaty. Jednakże w ostatnim czasie w komunikowaniu się z czytelnikiem przodują portale społecznościowe. Na wybranych przykładach chciałbym przedstawić, jak w udzielaniu rzetelnej informacji radzą sobie bibliotekarze z Biblioteki Biotechnologii i Nauk o Żywności PŁ, którzy starają się wykorzystywać do tego celu wszelkie dostępne środki.
Magdalena Janas
(Biblioteka Instytutu Neofilologii - Sekcja Rosyjska i Germańska
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Renata M. Zając
(Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie)
Aspekt emocjonalny w działalności informacyjnej biblioteki akademickiej
Rola emocji w pracy bibliotekarzy i jej wpływ na działalność informacyjną oraz wizerunek biblioteki bywa czasami niedoceniana przez zarządzających. Celem artykułu jest prezentacja pojęcia pracy emocjonalnej, zwłaszcza w kontekście pracy biblioteki akademickiej oraz omówienie wytycznych ALA dotyczących pożądanych zachowań pracowników służb informacyjnych. Przedstawiono również wyniki ankiety prezentującej doświadczenia polskich bibliotekarzy akademickich.
Władysław M. Kolasa
(Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Serwisy bibliotek naukowych w świetle analiz SEO
W referacie podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy serwisy internetowe największych polskich bibliotek akademickich stosują zasady SEO (Search Engine Optimization). Badania przeprowadzono w czterech obszarach, obejmujących kolejno: 1. badanie słów kluczowych (keyword research); 2. analizę czynników on-page (content & technology); 3. analizę czynników off-page (backinks & social media); 4. analizę metryk reputacji (brand & confidence metrics). Do badań pierwszego obszaru wykorzystano dane wygenerowane w serwisie Google Adwords (802 słowa/frazy kluczowe, dane za rok 2014); do kolejnych materiału dostarczyły analizy techniczne witryn największych bibliotek ulokowanych w czterech głównych miastach akademickich (Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław). W referacie szczegółowo przeanalizowano słowa kluczowe/frazy, za pomocą których użytkownicy wyszukują lokalne biblioteki akademickie oraz zbadano w jaki sposób wybrane witryny biblioteczne realizują wytyczne SEO. Punktem odniesienia w diagnozie aktualnych czynników były raporty firm: Searchmetrics (SEO Ranking Factors and Rank Correlations 2014) oraz MOZ (Search Engine Ranking Factor 2013). Badania empiryczne przeprowadzono w lutym 2015 roku.
Beata Korzystka, Krzysztof Ober, Jakub Bajer
(Biblioteka Politechniki Poznańskiej)
Jak Biblioteka Politechniki Poznańskiej wychodzi naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom swoich czytelników?
Ułatwianie użytkownikom dostępu do informacji - w wielu aspektach: organizacyjnym, technicznym czy merytorycznym - zawsze było, jest i będzie główną domeną bibliotek, szczególnie naukowych. Czytelnicy tego oczekują. W artykule podjęto próbę zaprezentowania, w jaki sposób te potrzeby są realizowane w Bibliotece Politechniki Poznańskiej.
Nowe możliwości dostarczania informacji to nowe wyzwania dla bibliotek. Rozwój urządzeń mobilnych i upowszechnienie mobilnego Internetu niesie ze sobą rosnące zainteresowanie technologią mobilną wśród użytkowników bibliotek. To z kolei wiąże się z koniecznością ciągłego dostosowywania usług bibliotecznych do zmieniających się potrzeb użytkowników, a co za tym idzie do zmiany sposobu komunikacji z czytelnikiem. Biblioteki powinny nadążać za zmianami i uwzględniać je w realizacji swoich celów, m.in. poprzez implementowanie własnych stron i dostarczanie usług mobilnych.
Uwzględniono fakt, że Biblioteka jest na etapie działań związanych z wdrażaniem nowej wersji systemu bibliotecznego Horizon i opisano związane z tym możliwości mobilnego dostępu do katalogu online oraz do konta czytelnika (aplikacja BookMyne).
Biblioteka w dostępie mobilnym to tylko jeden z aspektów tematyki związanej z ułatwianiem dostępu do informacji. Powyższe kwestie są rozpatrywane w artykule również w innych kontekstach, m.in. organizacji pracy, oferowanych usług, dostępu do zasobów i narzędzi elektronicznych oraz wykorzystania technologii RFID.
Barbara Krasińska
(Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie)
Projektowanie informacji w plakacie według koncepcji nowej typografii Jana Tschicholda. Wstęp do badań
Plakat (wcześniej afisz) obok wielu innych form reklamy wykorzystywanych w instytucjach kultury stanowi dzisiaj nieodłączny element promocji bibliotek. Jako forma relatywnie tania, atrakcyjna wizualnie oraz niewymagająca wielu trudności podczas dystrybuowania (z łatwością rozklejana w miejscach publicznych) z powodzeniem skupia na sobie uwagę przechodniów i jest jednym z elementów reklamowo-informacyjnych, po które reklamodawcy sięgają dzisiaj najchętniej.
Na podstawie zbioru plakatów przysyłanych co roku na konkurs „Plakatu Tygodnia Bibliotek” zbadane zostaną tendencje w projektowaniu współczesnych plakatów promujących wydarzenia kulturalne w bibliotece.
Plakaty analizowane zostaną pod względem: kompozycji ogólnej, zastosowanego rysunku lub fotografii, koloru oraz występowania przestrzeni wolnej i tekstu (typografii). W referacie poruszona zostanie kwestia tego, czy istnieją plakaty „czytelniejsze” od innych i co o tym decyduje. Zbadane zostanie również to, jak pod względem konstrukcji różnią się między sobą plakaty w zależności od ich funkcji i przeznaczenia.
Z referatu będzie można dowiedzieć się także, jak zaprojektować poprawny pod względem czytelności plakat, tak by zaintrygował on publiczność, wzbudzając chęć zapoznania z głoszoną przez niego ideą, dał się odczytać i przyswoić bez trudności oraz pozostawił w umyśle czytającego pozytywny stosunek do treści przez niego przedstawionej (za czym postuluje Jan Słomczyński). Ponadto, zgodnie z teorią nowej typografii Jana Tschicholda podane zostaną rady i wskazówki, dzięki którym można osiągnąć w plakacie intensyfikację ekspresji typograficznej. Słuchacze dowiedzą się także jakich błędów podczas projektowania unikać.
Zenona Krupa
(Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego)
Usatysfakcjonowany czy sfrustrowany użytkownik biblioteki - na przykładzie Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego
We współczesnym świecie informacja jest towarem niezwykle poszukiwanym i cennym. Obecnie, gdy tak wiele zależy od szybkiego dotarcia do właściwej informacji, rola biblioteki wydaje się szczególnie ważna. To od nas bibliotekarzy zależy czy nasz użytkownik sprawnie i bezproblemowo poradzi sobie ze zrozumieniem treści zawartej we wszystkich przekazywanych informacjach.
Prawidłowa realizacja funkcji biblioteki akademickiej polega na spełnieniu potrzeb informacyjnych użytkowników, poznaniu ich oczekiwań i podążaniu za ich zmianami. Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego aktywnie uczestniczy w tworzeniu informacji i organizowaniu dostępu do zasobów elektronicznych: katalogów on-line, baz danych, serwisów własnych i innych bibliotek. Edukuje swoich użytkowników, prowadzi działalność promocyjną, digitalizuje zbiory, testuje nowe rozwiązania zapewniające coraz szybszy i wygodniejszy dostęp do baz danych i usług.
Jednak czy treść komunikatów przekazywana naszym użytkownikom jest dla nich wystarczająco czytelna? Czy każda z oferowanych usług, na każdym etapie, jest przyjazna dla użytkownika, a usługi świadczone przez bibliotekę są na odpowiednim poziomie? Na te pytania uzyskam odpowiedzi od studentów w przeprowadzonych na naszej Uczelni badaniach ankietowych. Referat będzie próbą odpowiedzi czy i w jakim zakresie nasi studenci są usatysfakcjonowani informacją biblioteczną determinującą funkcjonalność placówki, czy może sfrustrowani, gdyż napotykają na swej drodze pewne trudności w dotarciu do potrzebnych treści.
Marek Kultys
(Londyn, Wielka Brytania)
Pole do popisu: projektowanie informacji wobec przestrzeni, użytkownika oraz innych dyscyplin
Współcześnie produkujemy więcej wiedzy, informacji i danych niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Mamy też dostęp do nowych typów informacji (np. dane genomiczne), dla których powstają nowe zastosowania (np. medycyna precyzyjna) oraz nowe drogi dostępu (np. poprzez urządzenia mobilne). Rola osoby organizującej wiedzę i wspomagającej użytkowników w dotarciu do właściwych informacji jest w tej dynamicznej sytuacji kluczowa.
W moim wystąpieniu poruszę kwestię perspektyw i wyzwań, które rysują się współcześnie przed projektantami informacji. Współpraca z nowymi dyscyplinami, w których projektantom przychodzi działać, wykorzystanie najnowszych sposobów interakcji z informacją i użytkownikiem, tworzenie dróg do wyszukiwania, a nawet odkrywania informacji - wszystko to wymaga od praktykujących projektantów elastyczności, umiejętności krytycznego myślenia, rygorystycznego działania, a nawet odwagi. Na przykładach omówię specyfikę kilku systemów informacyjnych oraz różnice i podobieństwa w procesie ich projektowania. Spojrzymy też w przyszłość, by lepiej zrozumieć dynamikę zmian wpływającą na naszą profesję.
Ewa Matczuk
(Biblioteka Politechniki Lubelskiej)
Aktywność publikacyjna bibliotekarzy wyższych uczelni technicznych w Polsce
W artykule podjęto próbę określenia aktywności publikacyjnej bibliotekarzy z wyższych uczelni technicznych w Polsce. Analizy dokonano na podstawie baz publikacji pracowników udostępnianych na stronach internetowych tychże uczelni. Dokonano przeglądu publikacji pod kątem tematycznym i ilościowym. Podjęto próbę analizy wg typów publikacji.
Piotr Milc
(Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie)
Emotikony - emocje w dwóch znakach
Współczesne teksty użytkowe, których nadawcą są głównie ludzie młodzi, bardzo często wzbogacone są emotikonami, czyli specjalnymi znakami złożonymi najczęściej z dwukropka, średnika, przecinka i nawiasu. Specjalne ułożenie tych znaków pozwala wyrazić emocje, jakie towarzyszą autorowi tekstu - radość, smutek, płacz czy miłość.
Emotikony nie tylko pozwalają uprościć przekaz informacji, ale również go skrócić, co jest szczególnie ważne w dobie komunikacji elektronicznej. Smsy, wpisy na portalach społecznościach muszą posiadać ograniczoną ilość znaków. Szczególna popularność elektronicznej formy komunikacji wśród ludzi młodych sprawia, że język emotikonów może stać się pewnego rodzaju kodem rozumianym tylko przez określoną grupę społeczną.
Agnieszka Młodzka-Stybel
(Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa)
Organizacja dostępu do informacji dziedzinowej na stronie internetowej biblioteki
Biblioteka CIOP-PIB gromadzi piśmiennictwo z zakresu ochrony człowieka w środowisku pracy, adresowane do szerokiego grona zróżnicowanych odbiorców, zarówno z obszaru nauki, dydaktyki, jak i praktyki bezpieczeństwa. Strona internetowa Biblioteki odzwierciedla strukturę udostępnianych zasobów informacyjnych, ułatwiając czytelnikom dotarcie do odpowiednich źródeł informacji dziedzinowej. W referacie przedstawiono wybrane działania Ośrodka Informacji Naukowej i Dokumentacji, prowadzące do doskonalenia dostępu do informacji oraz jej upowszechniania.
Barbara M. Morawiec
(Redaktor naczelna Lustra Biblioteki;
Koło Naukowe Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie)
Blogi biblioteczne - projektowanie informacji i identyfikacja wizualna
Blogi biblioteczne to wirtualne miejsca kultury, wiedzy i rozrywki. Wiele bibliotek sięga po kreatywne rozwiązania, które zachęcą i zaciekawią nowych czytelników. Blog jako usługa biblioteczna to przestrzeń z wieloma informacjami. W referacie przedstawiony zostanie sposób prezentacji poszczególnych informacji na blogach. Na przykładach polskiej biblioblogosfery ukazane zostaną elementy wpływające na identyfikację wizualną blogów bibliotecznych jako „wirtualnych wizytówek” książnic.
Julita Niedźwiecka-Ambroziak
(Biblioteka Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu;
Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Wyszukiwarki wizualne - wizualizacja informacji w poszukiwaniach informacyjnych w Internecie
Autorka prezentuje i porównuje wyszukiwarki wizualne, które wykorzystują różne metody wizualizacji informacji. Jedną z nich jest chmura tagów, która m.in. stanowi element wyszukiwarki Quintura. Omówiono metawyszukiwarki dostarczające graficzne wyniki wyszukiwania z różnych serwisów internetowych, a także część wyszukiwarek pokazujących wyniki w formie wizerunków znalezionych stron (np. serwis RedZ).
Szczegółowo przedstawiono zastosowania wizualizacji w bibliotekach, a mianowicie narzędzie udostępnione w WorldCat - WorldCat Identities Network. Zastosowany tu wizualny interfejs usprawnia przeszukiwanie tego największego na świecie katalogu bibliotecznego. W referacie postarano się o możliwie jak najszerszą prezentację wyszukiwarek wizualnych będących alternatywą dla tradycyjnych sposobów wyszukiwania informacji w Internecie. Szczególną uwagę zwrócono na udogodnienia w precyzowaniu poszukiwań, których wyniki stanowią wizualną prezentację danych lub informacji.
Monika Pichola, Aleksandra Pielat
(Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego)
Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego w przestrzeni edukacyjno-kulturalnej XXI wieku - między tradycją a nowoczesnością
Artykuł prezentuje Bibliotekę Uniwersytetu Łódzkiego jako element instytucjonalnej przestrzeni edukacyjnej oraz ośrodek kultury. Przedstawione zostały okazjonalne wydarzenia kulturalne, takie jak wystawy, cykliczne akcje czy warsztaty i szkolenia dla czytelników w różnym przedziale wiekowym. Wyjaśnione zostały też definicje Biblioteki 1.0 i 2.0. Artykuł unaocznia, że Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego zmierza w kierunku Biblioteki 2.0 i jest ogniwem pośrednim między tradycją a nowoczesnością. Autorzy udowadniają, że Biblioteka stała się otwarta na nowe technologie informacyjno-komunikacyjne poprzez zaistnienie w świecie wirtualnym i udostępnianie treści propagujących czytelnictwo w mediach, a także zapewnienie łatwego i szybkiego dostępu do elektronicznych baz danych.
Dorota Rak
(Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
System informacji archiwalnej na przykładzie Działu Dokumentacji Kontekstów Kulturowych Muzeum Etnograficznego w Krakowie
Archiwa, obok bibliotek, są miejscem, do zadań którego należy między innymi udostępnianie informacji. Poziom świadczonych usług zależy od łatwości w dostępie do informacji, a więc możliwości szybkiego odnalezienia poszukiwanych zasobów. Celem referatu jest zatem analiza systemu informacji archiwalnej, stosowanego przez Dział Dokumentacji Kontekstów Kulturowych Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Badaniami zostaną objęte takie jego elementy jak katalog i księga inwentarzowa. Ważna będzie także analiza sposobu opisu dokumentów. Istotnym dla badanego tematu jest także aspekt współpracy użytkowników (wynikającej z ich potrzeb informacyjnych) z systemem informacji archiwalnej.
Stanisław Skórka
(Biblioteka Główna;
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Architektura informacji: teorie, projekty, przykłady
W ciągu kilkudziesięciu lat od czasu powstania dyscypliny o nazwie architektura informacji (AI) pojawiło się co najmniej kilka koncepcji kierunków jej rozwoju. Pogrupować je można wg dwóch kryteriów, tj.: wielkości i rodzaju projektowanej przestrzeni informacyjnej, a także perspektywy (kontekst), z jakiej dany projekt jest realizowany. Najpopularniejszą jest tzw. koncepcja internetowa - zajmująca się strukturami i klasyfikowaniem serwisów internetowych oraz intranetów. Druga koncepcja AI zajmuje się informacją w każdej postaci, włączając w to m.in. książki, prasę, informację graficzną, identyfikację wizualną itp., która wspiera zachowania użytkownika w dwóch przestrzeniach: rzeczywistej i cyfrowej. Kolejna idea to AI w przedsiębiorstwie - służyć ma planowaniu zaspokajania potrzeb informacyjnych danej organizacji. Istnieje również wizja AI jako subdyscypliny informatologii. Wśród autorów koncepcji przeważa teza, iż podstawowym zadaniem architektów informacji jest ułatwianie zrozumienia poprzez zbieranie, kategoryzowanie, grupowanie, opisywanie informacji i w taki sposób, aby ludzie łatwiej odnajdywali to, czego szukają.
Barbara Szczepanowska
(Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa)
Ułatwianie dostępu do krajowych źródeł informacji z zakresu bezpieczeństwa pracy
Omówiono wybrane formy udostępniania krajowych źródeł informacji na przykładzie tematyki bezpieczeństwa i zdrowia w pracy, w szczególności upowszechnianie w formie elektronicznej. Podkreślono potrzebę opracowywania krajowych źródeł informacji w językach obcych (angielski). Podkreślono rolę portali i witryn internetowych oraz bazy danych i omówiono przykład anglojęzycznej bazy danych krajowego piśmiennictwa OSH-BHP, opracowywanej przez Instytut CIOP-PIB.
Agata Walczak-Niewiadomska
(Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej
Uniwersytet Łódzki)
Naukowe słowniki biograficzne online - perspektywy rozwoju
Słowniki biograficzne stanowią jedno z najważniejszych źródeł wykorzystywanych w badaniach naukowych. Rosnące wymagania ich użytkowników oraz zmiany zachodzące w dostępie technologicznym do tego typu opracowań na całym świecie, skłaniają wydawców do przenoszenia treści słowników do wygodnej pod względem przeszukiwania formy elektronicznej. Nie bez znaczenia jest też fakt większej, niż w przypadku zawartości Wikipedii, wiarygodności danych. Przykładem jest chociażby uruchomiony w 2014 r. Internetowy Polski Słownik Biograficzny, bazujący na tomach Polskiego Słownika Biograficznego, wydawanego od 1935 r. w Krakowie. W ramach wystąpienia na wybranych przykładach dokonany zostanie przegląd metod i formatów wykorzystywanych w procesie wprowadzania naukowych słowników biograficznych do rzeczywistości wirtualnej. Omówione zostaną także plany udostępnienia w wersji elektronicznej Słownika pracowników książki polskiej wydawanego w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego.
Agata Walczak-Niewiadomska
(Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej
Uniwersytet Łódzki)
Usługi informacyjne dla rodziców w polskich bibliotekach dziecięcych
Biblioteki publiczne dla dzieci od wielu lat świadczą atrakcyjne i zróżnicowane usługi dla swoich młodych czytelników. Coraz więcej uwagi poświęca się obszarowi aktywności na rzecz najmłodszych dzieci (0-5 lat) i, co za tym idzie, również ich rodziców. W obecnych czasach biblioteki często realizują najbardziej popularne w tym zakresie działania, starając się łączyć potrzeby zarówno maluchów, jak i ich opiekunów. W repertuarze usług adresowanych szczególnie do rodziców są spotkania ze specjalistami (psycholog, pedagog, pediatra), warsztaty inicjacji czytelniczej oraz tworzenie listy użytecznych lektur. Sukces podejmowanych działań zależy między innymi od odpowiedniej oprawy informacyjnej, dlatego biblioteki powinny starać się udostępniać opracowane materiały za pośrednictwem swojej strony internetowej.
Na potrzeby referatu autorka dokona analizy stron internetowych wybranych polskich i zagranicznych bibliotek dziecięcych pod kątem informacji kierowanych do rodziców, aby następnie na tej podstawie zaproponować klasyfikację treści najbardziej przydatnych z punktu widzenia omawianej grupy docelowej. Ponadto zaprezentowane zostaną przykłady dobrych praktyk implementowanych w placówkach polskich i zagranicznych.
Jadwiga Wichman
(Biblioteka Wydzialu Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
Joanna Hoły
(Biblioteka Jagiellońska w Krakowie)
Bibliografie cyfrowe - skatalogowany fragment Internetu
Federacja Bibliotek Cyfrowych to serwis oferujący usługi sieciowe umożliwiające przeszukiwanie zbiorów polskich bibliotek cyfrowych. Obecnie wyszukiwarka indeksuje zasoby 120 bibliotek i repozytoriów, a łączna liczba zbiorów przekracza 2 miliony. Dla przeciętnego użytkownika odnalezienie interesujących go informacji w tak dużym zbiorze jest bardzo skomplikowane, często wręcz niemożliwe.
W referacie pokazano jak bibliografia cyfrowa może ułatwić dotarcie do materiałów trudnodostępnych, których odnalezienie za pomocą popularnych wyszukiwarek, zwłaszcza Google, jest praktycznie niemożliwe. Przedstawiono kolejne etapy tworzenia cyfrowej bibliografii prac profesora fizyki, Zygmunta Wróblewskiego (1845-1888), będącej spisem publikacji naukowych uczonego rozsianych po różnych bibliotekach cyfrowych.
Małgorzata Wieczorek-Tomaszewska
(Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Analiza działań wizualnych młodzieży akademickiej na podstawie recepcji „Visual Literacy Competency Standards for Higher Education” (ERIC, Chicago 2011)
W artykule autorka przedstawia efekty zastosowania standardów wizualnych w szkolnictwie wyższym w oparciu o Visual Literacy Competency Standards for Higher Education (ERIC, Chicago 2011). Na podstawie wyników prowadzonych badań, w obrębie wystandaryzowanych siedmiu obszarów kompetencyjnych, analizuje umiejętności i postawy młodzieży akademickiej. Zastosowana kategoryzacja kompetencji wizualnych wyznaczona została przez typowe zachowania członków społeczeństwa informacyjnego oraz ich potrzeby informowania się i edukacji, które realizowane są np. przez tworzenie wizualnych interpretacji wiedzy (infografiki serwisów http://scimaps.org, http://www.informationisbeautiful.net). Na potrzeby badań przyjęte zostały metody realizacji zadań opracowane na podstawie krytyczno-analitycznego studium literatury przedmiotu. Obejmują one zaprojektowane działania edukacyjne, których celem jest wyzwolenie aktywności wizualnej wśród studentów. Podstawę pozyskiwania danych empirycznych stanowi analiza sposobu rozwiązywania przez studentów zadań edukacyjnych, przy użyciu testów zadaniowych, z zastosowaniem metod wizualnych oraz obserwacja struktur i zjawisk edukacyjnych im towarzyszących. Przedstawione w artykule zagadnienie jest częścią aktualnego projektu badawczego autorki na temat legitymizacji kompetencji wizualnych w szkolnictwie wyższym.
Zadaniem wizualnych form zapisu ogromnej ilości powstających współcześnie informacji jest wywołanie u odbiorcy poznawczych procesów myślowych strukturyzowania, schematyzowania, symbolizowania, uogólniania, teoretyzowania, abstrahowania itd. Obraz jako syntetyczny układ wielorakich treści - danych, informacji, relacji, zjawisk, hipotez, wniosków i idei - zaspokaja potrzeby poznawcze zawarte w takich przekazach informacyjnych. Obecnie stanowi w wielu środowiskach naukowych samodzielną jednostkę wiedzy, podlegającą analizie i służącą badaniom, według odpowiednich paradygmatów dyscyplin naukowych. Architektura informacji oraz projektowanie struktur wizualnych stają się kompleksowym narzędziem poznania. Nasycenie obrazami przestrzeni informacyjnej serwisów internetowych oraz powszechnie występujące infografiki, schematy i wykresy wizualizujące dane, informacje, relacje semantyczne, a nawet całe pojęcia, służą w edukacji jako kompleksowy zbiór obejmujący wiedzę interdyscyplinarną. Młodzi ludzie (generacja Y) preferują wizualne metody komunikacji i angażując się intelektualnie w dialog zapośredniczony, używają do tego celu zaawansowanych metod wizualnego przetwarzania danych. Potrzebą chwili wydaje się uwzględnienie tych zachowań w programie nauczania. Określenie umiejętności wizualnych w standardach kompetencyjnych na poziomie szkoły wyższej umożliwi lepszą adaptację zawodową i społeczną absolwentów szkół wyższych, jak również dostosuje system nauczania do wymagań globalnych. W tym kontekście obecność cyfrowych narzędzi to kolejny, naturalny etap rozwoju humanistyki, edukacji i innych nauk społecznych (nie ma charakteru rewolucyjnego).
Jadwiga Witek
(Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach)
Julia Czingoń
(Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach)
System komunikacji wizualnej Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach
Wystąpienie będzie dotyczyć procesu przygotowania systemu komunikacji wizualnej Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach, który jest niezbędnym elementem informacji dla czytelnika. Zostaną omówione kolejne etapy opracowania poszczególnych elementów jego funkcjonalności, a także strona artystyczno-plastyczna.
Biblioteka Główna UP Kraków 2015